Ύλη της Β’ Γυμνασίου για το Α’ Τρίμηνο – 2014

Ύλη της Β’ Γυμνασίου για το Α’ Τρίμηνο – 2014

Ύλη της Β’ Γυμνασίου για το Α’ Τρίμηνο – 2014

1. Ποια ήταν η επίδραση της ελληνικής επίδρασης στη ζωή των Ισραηλιτών;

Απάντηση : Η ελληνική κατοχή κράτησε από το 332 π.Χ. μέχρι το 165 π.Χ. Η ελληνιστική επίδραση ήταν μεγάλη και σχεδόν σε όλους τους τομείς. Πάντως μικρότερη από οπουδήποτε αλλού.
α. Γλώσσα. Πολλοί μιλούσαν την ελληνιστική γλώσσα, δηλ. τη δημοτική της τότε ελληνικής. Έπαιρναν ελληνικά ονόματα (τρεις μαθητές του Ιησού είχαν ελληνικά ονόματα: Πέτρος, Ανδρέας, Φίλιππος). Τα περισσότερα εβραϊκά ονόματα εξελληνίζονταν (π.χ. των υπόλοιπων 9 μαθητών του Ιησού). Τα 27 βιβλία της Κ. Διαθήκης παραδόθηκαν στην ελληνιστική γλώσσα. Πολλές πόλεις και περιοχές, ιδιαίτερα στον Βορρά, είχαν ελληνικά ονόματα: Δεκάπολις, Τιβεριάς, Σέπφωρις κ.ά. Η Σαμάρεια μετονομάστηκε σε Σεβαστή ή Σεβάστεια. Η Καισάρεια (στα παράλια) ήταν καθαρά ελληνιστική πόλη.β. Εκδηλώσεις ζωής. Σε διάφορες πόλεις, ακόμα και στην Ιερουσαλήμ, έχουμε θέατρα, γυμναστήρια, ιπποδρόμια. Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια χτίζονταν κατά τα ελληνιστικά πρότυπα. Στο ντύσιμο και στις κοινωνικές συναναστροφές παρατηρούνταν έντονο το ελληνιστικό στοιχείο.

2. Ποια ήταν η επίδραση της ελληνικής επίδρασης στην πίστη των Ισραηλιτών; Ποια συνέπεια είχε η στάση των Ιουδαίων της διασποράς για τους ειδωλολάτρες που ζούσαν κοντά τους;

Απάντηση : Θρησκευτική ζωή. Εδώ δεν παρατηρείται καμιά επίδραση. Οι Ισραηλίτες κράτησαν ανόθευτη την πίστη τους, ακόμα και όταν δέχτηκαν ισχυρότατες πιέσεις. Και στη χώρα τους και όπου βρέθηκαν στη Διασπορά οι Ισραηλίτες έδειχναν μεγάλη αφοσίωση, σοβαρότητα και ευαισθησία για τη θρησκεία τους και τη θρησκευτική τους ζωή.

Διασπορά των Ισραηλιτών. Εκεί η επίδραση ήταν μεγαλύτερη. Η συχνή επικοινωνία και ο διάλογος με τους Έλληνες άνοιξαν σε αυτούς νέους ορίζοντες ζωής και σκέψης. Έχουμε μάλιστα έναν σπουδαίο Ισραηλίτη φιλόσοφο: τον Φίλωνα τον Αλεξανδρέα (25 π.Χ. – 40 μ.Χ.). Πάντως και οι Ισραηλίτες της Διασποράς επηρέασαν θρησκευτικά αρκετούς Έλληνες. Αυτοί γνώρισαν την ισραηλιτική πίστη και αργότερα θα είναι εκείνοι που πρώτοι θα δεχτούν τον Χριστιανισμό.

3. Ποια προνόμια κέρδισαν οι Ιουδαίοι με την σταθερή τους προσήλωση στην πίστη τους;

Απάντηση : Η λατρεία τους στις συναγωγές, η τήρηση του Σαββάτου και όλων των θρησκευτικών τους παραδόσεων, η μεταξύ τους ενότητα και αλληλεγγύη εντυπωσίαζαν τους άλλους λαούς. Με βάση όλα αυτά, και ύστερα από διαπραγματεύσεις με τους Ρωμαίους, κατόρθωσαν τα εξής:

Εξασφαλίστηκε στους Ισραηλίτες το δικαίωμα να αναγνωρίζονται ως «ιδιαίτερο έθνος» και η θρησκεία τους ως «επιτρεπόμενη» σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Η μονοθεϊστική ισραηλιτική θρησκεία έγινε παντού σεβαστή και οι Ισραηλίτες απαλλάχτηκαν από την υποχρέωση που ίσχυε παντού να λατρεύουν τον αυτοκράτορα ως θεό. Συμφωνήθηκε μόνο να προσφέρουν στον Ναό της Ιερουσαλήμ δύο φορές την ημέρα θυσίες υπέρ του αυτοκράτορα και της Ρώμης.
Στην Ιερουσαλήμ δεν επιτρεπόταν να τελούνται ξένες λατρείες. Εξαίρεση έγινε μόνον για τον στρατώνα της ρωμαϊκής φρουράς στον πύργο Αντωνία.

 4. Αντιστοιχίστε την κάθε θρησκευτική ομάδα με τα χαρακτηριστικά που της ταιριάζουν. Βάλετε αριθμό 1 στην ομάδα των Φαρισαίων, 2 στην ομάδα των Σαδδουκαίων και 3 των Ζηλωτών.

 

5. Τι ονομάζουμε Βίβλο ή Αγία Γραφή, πόσα μέρη έχει και ποιο κοινό θέμα έχουν τα μέρη του;

Απάντηση :

• Παλαιά και Καινή Διαθήκη ονομάζονται μαζί Αγία Γραφή ή Βίβλος
• Έχουν κοινό θέμα: τις ενέργειες της αγάπης του Θεού για χάρη των ανθρώπων
• Παλαιά Διαθήκη:

  προαναγγέλει τον ερχομό του Χριστού

• Καινή Διαθήκη:

  πληροφορεί για τη ζωή και το έργο του Χριστού και τη διάδοση του Ευαγγελίου

6. Ποιο είναι το έργο του Αρχαγγέλου Γαβριήλ

Απάντηση :  Το έργο του αρχαγγέλου Γαβριήλ

1. Λίγο μετά αφού πηγαίνει στο σπίτι του Ιωσήφ μετά τον αρραβώνα της ο αρχάγγελος Γαβριήλ εμφανίζεται μπροστά της και της αναγγείλει με χαιρετισμό ότι πρόκειται να μείνει έγκυος με την επισκίαση του Αγίου Πνεύματος.
2. Έργο του Αρχαγγέλου Γαβριήλ είναι :

α) να προετοιμάσει την Δίκαιη και ευσεβή Μαρία για την εγκυμοσύνη της για να μην τη θεωρήσει κάτι ενάντιο στον Θεό και θελήσει να αυτοκτονήσει.

β) Να της δώσει αποδείξεις ότι :

α) είναι θέλημα Θεού και έργο του Αγίου Πνεύματος να κυοφορήσει τον Θεάνθρωπο Χριστό, σωτήρα του κόσμου και να την πείσει ότι το θαυμάσιο και πρωτότυπο γεγονός που θα της συμβεί , να γεννηθεί παιδί από μόνη την γυναίκα, από εκείνη, είναι θέλημα του Θεού Πατρός, το πρωτευαγγέλιο που είχε υποσχεθεί στους Πρωτόπλαστους μετά την έξοδό τους από τον Παράδεισο του Θεού, και ότι

β) τα αδύνατα στους ανθρώπους είναι δυνατά από το Θεό (Για το λόγο αυτό στην ορθόδοξη αγιογραφία ο αρχάγγελος Γαβριήλ κρατά σκήπτρο που δείχνει την εξουσία και τη θέληση του Θεού, ενώ στην Δυτική Αγιογραφία δείχνει μόνο την καθαρότητα της Παναγίας μας και την συναισθηματική ρηχή σημασία του γεγονότος, χωρίς βάθος θεολογίας).

γ) Να ζητήσει την συγκατάθεσή της ώστε ελεύθερα να υπηρετήσει στο έργο της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Η Παναγία μπορούσε να αρνηθεί. Είναι μεγάλη η ευεργεσία που μας πρόσφερε με το να δεχτεί να φέρει το Θεάνθρωπο Χριστό, το Σωτήρα μας στην ιστορία.

γ) Να εξασφαλίσει μια ήρεμη εγκυμοσύνη στη Θεοτόκο όπως έπρεπε στον Θεάνθρωπο Χριστό.

Ερώτηση 7. : Ποια είναι η στάση της Θεοτόκου και η σημασία της απόφασής της για τη σωτηρία μας

ι.   Ζητά εξηγήσεις με σοφία και σύνεση για να μην εξαπατηθεί όπως η Εύα γιατί γνωρίζει ότι για να γεννηθεί παιδί χρειάζεται δύο γονείς και εκείνη είναι Παρθένος, δηλαδή είναι η σκέψη της συνεχώς στο Θεό και δεν σκέφτεται να παντρευτεί ποτέ κάποιον άνθρωπο.

ιι. Όταν ο αρχάγγελος Γαβριήλ της δίνει βεβαίωση πως είναι το θέλημα του Θεού να κυοφορήσει από το Άγιο Πνεύμα και το δικό της ωάριο το Θεάνθρωπο Χριστό Σωτήρα τότε με ταπείνωση δέχεται να γεννήσει το Σωτήρα μας. Είμαστε ευγνώμονες γι αυτό γιατί ποτέ δεν βρέθηκε ούτε θα βρεθεί άλλη γυναίκα τόσο Αγία σαν την Παναγία, τη μεγαλύτερη Αγία όλων των Αγίων και μεγαλύτερη σε τιμή και από τους Αγγέλους.

ιιι. Μόλις η Παρθένος δέχθηκε με τα λόγια “Ιδου η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου” ο Χριστός σχηματίστηκε αμέσως ολόκληρος άνθρωπος σώμα και ψυχή, εξ άκρας συλλήψεως, όχι σαν βλαστοκύτταρα και σταδιακά να πάρει το ανθρώπινο σχήμα, αλλά ένα τέλειο ανθρώπινο μωρό από την αρχή. Έτσι μαθαίνουμε ότι και μιας ώρας γονιμοποιημένο ανθρώπινο πλάσμα είναι ολόκληρος άνθρωπος κι ο θάνατός του με βία είναι φόνος.

ιν. Μόλις δέχθηκε το χαρμόσυνο μήνυμα, “ευαγγέλιο”, η Παναγία με προτροπή του Αρχαγγέλου πηγαίνει να επισκεφθεί την Ελισάβετ, έγκυο έξι μηνών στον Ιωάννη, για να μην υπάρξουν υπόνοιες ότι είχε σχέσεις συζυγικές με τον Ιωσήφ. Όταν την υποδέχθηκε η Ελισάβετ, το βρέφος στην κοιλιά της σκίρτησε χαρούμενο και το Άγιο Πνεύμα τη φώτισε και είπε : Πώς έγινε κι η Μητέρα του Κυρίου μου με επισκέφτηκε; Γιατί ένιωσα το βρέφος, “άλμασιν ως άσμασιν” να σκιρτά. Κι η Παναγία είπε μια υπέροχη ωδή που σώζει ο απόστολος κι ευαγγελιστής Λουκάς με θέμα την αποστολή της ως μητέρας του Θεού. Μετά τη γέννηση κι ονοματοδοσία του βρέφους Ιωάννη επέστρεψε στην Ναζαρέτ, όπου ο Ιωσήφ είδε την εγκυμοσύνη της, η Παρθένος όμως άφησε στον Θεό να τον ενημερώσει, γιατί δεν θα την πίστευε κανείς για το θαύμα που ζούσε αν το έλεγε εκείνη.

Ερώτηση 8.Ποια είναι τα θεολογικά λάθη που βρίσκονται στη μετάφραση του κειμένου στη σελίδα 28 του σχολικού βιβλίου; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Απάντηση : Θεολογικά λάθη στη μετάφραση του σχολικού Βιβλίου (σελ. 28)

Λκ. α’, στ. 34 : 34 Η Μαριάμ τότε ρώτησε τον άγγελο: «Πώς θα μου συμβεί αυτό, αφού δεν έχω συζυγικές σχέσεις με άντρα;»

Το σωστό είναι :  «αφού δεν πρόκειται να έχω συζυγικές σχέσεις με άνδρα«.

Λκ.α΄, στ. 38 : «Η Μαριάμ τότε είπε: «Είμαι μια δούλη του Κυρίου· ας γίνει το θέλημά του σ’ εμένα, όπως μου το είπες».  Κι έφυγε από αυτήν ο άγγελος.

Το σωστό είναι :  «Είμαι η δούλη του Κυρίου», συγκεκριμένη γυναίκα και μοναδική που μπορεί να επιτελέσει το λειτούργημα της ενσάρκωσης του Θεανθρώπου Χριστού.

Μτ. α’, 19 : «Ο μνηστήρας της Ιωσήφ, επειδή ήταν ευσεβής και δεν ήθελε να την εκθέσει δημόσια, αποφάσισε να διαλύσει τον αρραβώνα διώχνοντάς την κρυφά».

Το σωστό : «επειδή ήταν δίκαιος«. Η διαφορά του δίκαιου με τον ευσεβή είναι ότι ο ευσεβής τηρεί τους νόμους τυπικά (θα την παρέδιδε στο λιθοβολισμό γιατί θα τηρούσε τυπικά το νόμο του Μωϋσή) ενώ δίκαιος σημαίνει ότι με αγάπη, σύνεση και λογική τηρεί τον Νόμο του Θεού. Έτσι και φιλάνθρωπος δείχθηκε ο Ιωσήφ, γιατί δεν την παρέδωσε στο λιθοβολισμό την Θεοτόκο, αλλά και σκέφτηκε να τη διώξει από το σπίτι του, αφού αν την άφηνε να μείνει στο σπίτι του θα ήταν σαν να παραδεχόταν και να συμφωνούσε με την αμαρτία κι εκείνος ήθελε να ζει καθαρός από αμαρτία.

Ερώτηση 9 : Ποια είναι η σημασία των λόγων των αγγέλων στους βοσκούς τη νύχτα των Χριστουγέννων;

Απάντηση :  Ο άγγελος τους είπε: «Μην τρομάζετε! Σας φέρνω χαρμόσυνο άγγελμα, που θα γεμίσει με χαρά μεγάλη όλον τον κόσμο:
11. Σήμερα στην πόλη του Δαβίδ γεννήθηκε για χάρη σας σωτήρας⁴ – κι αυτός είναι ο Χριστός, ο Κύριος.
12. Και για να τον αναγνωρίσετε, τούτο είναι το σημάδι: Θα βρείτε ένα βρέφος τυλιγμένο και ξαπλωμένο μέσα σε μια φάτνη».

13. Ξαφνικά, κοντά στον άγγελο, παρουσιάστηκε ένα πλήθος από την ουράνια στρατιά των αγγέλων, οι οποίοι υμνούσαν τον Θεό και έλεγαν:
14. «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία για τους ανθρώπους!»

Η λέξη Σωτήρας σημαίνει αυτόν που γλιτώνει, που σώζει και ελευθερώνει από οτιδήποτε υποδουλώνει τον άνθρωπο (προσωπικό και κοινωνικό κακό: αμαρτία, αδικία, εκμετάλλευση, πόνο, φόβο, θάνατο κ.ά.).

Ερώτηση 10 :  Τι ήταν οι Μάγοι και ποια σημασία έχει η επίσκεψή τους και τα δώρα που έκαναν στον Χριστό;

Απάντηση : Οι μάγοι ήταν άντρες σοφοί και μορφωμένοι από την Περσία. Παρατηρούσαν και μελετούσαν τα άστρα. Λόγω των γνώσεων τους είχαν κύρος και επιρροή στους ηγέτες. Επειδή τα δώρα τους ήταν τρία, θεωρήθηκε ότι ήταν τρεις. Τα ονόματά τους κατά την παράδοση ήταν: Βαλτάσαρ, Γασπάρ και Μελχιόρ.

Οι μάγοι προσκύνησαν τον μικρό Ιησού σε σπίτι. Πολλοί νομίζουν ότι αυτό έγινε το ίδιο βράδυ της Γέννησης. Όχι βέβαια! Εκείνη τη νύχτα απλώς έλαβαν το μήνυμα για το γεγονός. Οι ετοιμασίες για το μακρύ ταξίδι χρειάζονταν καιρό. Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι οι μάγοι είχαν αρκετούς συνοδούς με καμήλες και έφτασαν στη Βηθλεέμ μετά 3 μήνες. Και κάτι ακόμα: Στον στίχο Μτ 2,16 έχουμε την πληροφορία ότι ο Ηρώδης διέταξε τη θανάτωση των αρσενικών παιδιών «από δύο χρονών και κάτω». Αυτό σημαίνει ότι οι μάγοι προσκύνησαν αρκετό καιρό μετά τη Γέννηση.

Στα δώρα των μάγων δόθηκαν οι εξής συμβολισμοί σε σχέση με τον Χριστό: ο χρυσός ως τιμή σ’ αυτόν ως τον νέο βασιλιά του κόσμου, το λιβάνι ως Θεό, η σμύρνα ως αυτόν που θα θυσιαζόταν για χάρη των ανθρώπων.