Η θέση της γυναίκας στο μουσουλμανικό κόσμο

Κατερίνα Μ., Σεβαστή Κ., Β΄2

     Η γυναίκα δεν είναι «συνέταιρος» κατά τη σύναψη του συμβολαίου του γάμου, αλλά απλώς το «αντικείμενο», θα λέγαμε κάποιας πράξης συναλλαγής. Λύση του γάμου με κοινή απόφαση των συζύγων είναι αδιανόητη, καθώς δικαστική λύση δεν υπάρχει και οι άνδρες είναι οι κύριοι και εξουσιαστές όχι μόνο της οικογένειας, αλλά και της μοίρας του γάμου γενικότερα.

Η αποπομπή της γυναίκας είναι κάτι φυσιολογικό. Η αποπομπή αυτή επιφέρει άμεση και τελειωτική λύση του γάμου, χωρίς εκ μέρους της γυναίκας να υπάρχει δυνατότητα έστω και κάποιας αντίδρασης.

Με την ανατολή του Ισλάμ, αλλάζουν κάποια πράγματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας, ωστόσο αυτή παραμένει αρκετά κατώτερη εκείνης του άνδρα. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός από τη μια και η πατριαρχική δομή της κοινωνίας από την άλλη συμβάλλουν στη διατήρηση της ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Επιπλέον, με την είσοδό της η γυναίκα στο σπίτι του άνδρα, το οποίο τις περισσότερες φορές είναι το ίδιο με εκείνο των γονέων του, υφίσταται τον έλεγχο της πενθεράς, πράγμα πού διαφοροποιεί σημαντικά την ισορροπία δυνάμεων.

Οι σπουδαιότεροι παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τη θέση της γυναίκας στο Ισλάμ είναι η θρησκεία, το δίκαιο, η παράδοση, οι κοινωνικές και οικονομικές δομές, καθώς και η ίδια η ψυχοσωματική εκπαίδευση κάθε γυναίκας.

Επίσης κάθε σύζυγος είναι υποχρεωμένη να έχει στάση προσοχής απέναντι στον σύζυγο της και να τον υπακούει, εκτός εάν αυτός θέλει κάτι το οποίο είναι θρησκευτικά απαγορευμένο. Αυτή διαμένει στην κατοικία του άνδρα της. Χωρίς την άδειά του, δεν μπορεί να κάνει επισκέψεις, ούτε και ελεύθερη επαγγελματική ζωή. Η απαγόρευση αυτή υπάρχει και σε νεώτερες νομοθεσίες, όπως, παραδείγματος χάριν, στην Αίγυπτο, στη Συρία, στο Ιράν και στο Ιράκ.

Το Κοράνι επιτρέπει στους άνδρες να τιμωρούν τις γυναίκες σε περιπτώσεις απείθειας, μη εφαρμογής των καθηκόντων τους, αλλά και για λόγους βελτίωσης του χαρακτήρα. Κατά τον μεγάλο μουσουλμάνο θεολόγο Al Ghazali «Ο γάμος είναι ένα είδος σκλαβιάς για τη γυναίκα. Καθήκον της είναι η απόλυτη υπακοή στον άνδρα σε κάθε πράγμα, εκτός εάν αυτό βρίσκεται σε αντίθεση με τους νόμους του Ισλάμ».

Η τιμωρία της γυναίκας στη μουσουλμανική εποχή είναι ο θάνατος δια λιθοβολισμού, όταν για παράδειγμα πέσει θύμα βιασμού και γεννήσει εξώγαμο παιδί. Στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν το πρόσωπό τους και εκτός σπιτιού, ενώ συνιστάται στους συζύγους να δέρνουν τις γυναίκες τους, για να τις συνετίσουν. Έτσι πολλές γυναίκες πέφτουν θύμα βιασμού μέσα στην ίδια τους την οικογένεια, ενώ η αστυνομία δε θεωρεί τη βία ενδοοικογενειακή υπόθεση και επιστρέφει τις βιασμένες κοπέλες στα σπίτια τους.

Στο Πακιστάν, παρόλο που ο νόμος για τους βιαστές είναι αυστηρός, σπάνια δικάζονται, γιατί είναι συνήθως μεγαλογαιοκτήμονες ή αρχηγοί του υποκόσμου. Εκτός αυτού, αν μια παντρεμένη γυναίκα δεν καταφέρει να αποδείξει το βιασμό της, είναι βέβαιο ότι θα καταδικαστεί.

Τα εγκλήματα τιμής εξάλλου εις βάρος των γυναικών είναι καθημερινή πρακτική στις χώρες του Ισλάμ. Συχνά γυναίκες δολοφονούνται από τους συζύγους και τους συγγενείς τους γιατί έφεραν ντροπή στην οικογένειά τους.